Uczestnicy panelu podkreślali duże znaczenie kompetencji miękkich, głównie empatii i etyki w obsłudze beneficjentów turystyki społecznej. Ważne, zdaniem panelistów, są także umiejętności techniczne i komunikacyjne niezbędne do obsługi konkretnych grup defaworyzowanych, np. osób niesłyszących, niewidomych, niepełnosprawnych intelektualnie.

PANEL DYSKUSYJNY: Kadry dla turystyki społecznej. Czy turystyka społeczna potrzebuje wyspecjalizowanych i certyfikowanych kadr?

Moderator: Daniel Puciato, dr hab. prof. WSB

Uczestnicy:

1. Wiesław Alejziak, dr hab. prof. AWF Kraków
2. Piotr Gryszel, dr hab. prof. UEW, pilot i przewodnik
3. Dominik Kapusta, przewodnik, animator społeczny
4. Adam Karpinski, AWF Wrocław
5. Jacek Pielich, przewodnik sudecki
6. Józef Ratajski, Sektorowa Rada Kompetencji Związek Pracodawców Turystyki „Lewiatan”
7. Jacek Treichel, zastępca sekretarza generalnego Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego

W ramach panelu poruszono następujące zagadnienia:

1. Kompetencje przyszłości dla kadr turystyki społecznej
2. Jakie będą kompetencje niezbędne na rynku pracy w turystyce w przyszłości?
3. Jakie specjalności w obszarze turystyki będą kluczowe w kontekście kształcenia przyszłych kadr turystycznych?
4. Jaka jest perspektywa kształcenia kadr turystycznych na poziomie średnim i wyższym?
5. Jak pogodzić, niekoniecznie zbieżne, zainteresowania studentów z potrzebami rynku pracy?
6. Jaka powinna być rola organizacji, w tym przedsiębiorstw turystycznych w kształceniu kadr?

Uczestnicy panelu podkreślali duże znaczenie kompetencji miękkich, głównie empatii i etyki w obsłudze beneficjentów turystyki społecznej. Ważne, zdaniem panelistów, są także umiejętności techniczne i komunikacyjne niezbędne do obsługi konkretnych grup defaworyzowanych, np. osób niesłyszących, niewidomych, niepełnosprawnych intelektualnie, itp. Uczestnicy panelu wyrazili także przekonanie o konieczności łącznej (komplementarnej) realizacji ścieżek formalnej (szkoły średnie i uczelnie wyższe) oraz nieformalnej (przedsiębiorstwa turystyczne, organizacje branżowe) kształcenia kadr. Podkreślano także duże znaczenie praktyczności realizowanych zajęć oraz oparcia treści kształcenia na Krajowych Ramach Kwalifikacji. Za kluczowe specjalności uznano: turystykę szkolną, turystykę senioralną, turystykę osób z niepełnosprawnościami oraz turystykę socjalną.

2. Regulacja czy deregulacja zawodów turystycznych
3. Czy deregulacja zawodów turystycznych była działaniem korzystnym dla polskiej gospodarki turystycznej?
4. Zawód przewodnika górskiego jest zawodem regulowanym i wymaga uprawnień państwowych potwierdzonych egzaminem. Przewodnictwo miejskie i terenowe takich uprawnień nie wymaga. Czy to jest właściwe?
5. Czy któreś z zawodów turystycznych powinny być regulowane i jaki kształt tych regulacji powinien obowiązywać?

Uczestnicy i słuchacze panelu wyrazili różnorodne opinie odnośnie zasadności deregulacji zawodów turystycznych w kontekście rozwoju polskiego rynku turystycznego. Wskazywano przy tym, że nadal funkcjonuje częściowa regulacja w tym obszarze, np. przewodnik górski. Większość panelistów wyraziła ponadto pogląd, że w niektórych przypadkach należy utrzymać lub przywrócić przynajmniej częściową regulację. Dotyczy to przede wszystkim przewodników górskich oraz instruktorów rekreacji ruchowej. Głównymi powodami są w tym przypadku względy szeroko pojętego bezpieczeństwa uczestników.

3. Certyfikacja dodatkowych umiejętności w turystyce
   1. Jakie dodatkowe umiejętności powinni posiadać obecni pracownicy turystyki?
   2. Czy należy stworzyć system szkoleń i certyfikacji takich umiejętności?
   3. Kto i jak powinien takie szkolenia organizować?

Uczestnicy i słuchacze wypowiedzieli się ponadto na temat certyfikacji kadr turystycznych. Przeważały poglądy o zasadności wydawania certyfikatów, które powinny być jednak zintegrowane i wydawane przez ogólnopolskie organizacje i instytucje. Treści szkoleń poprzedzających wydawanie certyfikatu powinny być ponadto wystandaryzowane i oparte na Krajowych Ramach Kwalifikacji.

Na zakończenie panelu zidentyfikowano ponadto trzy wnioski ogólne:

1. Zasoby ludzkie są kluczowymi, w kontekście ruchu turystyki społecznej, zasobami podmiotów rynku turystycznego.
2. Kwestia zarządzania zasobami ludzkimi wydaje się być szczególnie ważna w obliczu problemów występujących na współczesnym rynku pracy w turystyce, m.in. odpływu kadr w wyniku pandemii oraz niekorzystnych tendencji demograficznych.
3. Niezbędna jest kontynuacja badań nad kadrami turystyki społecznej i dzielenie się nabytą wiedzą z przedstawicielami praktyki gospodarczej oraz beneficjentami podczas kolejnych Kongresów.